Schep ruimte voor olifantenpaadjes in je organisatie!

Zolang er gras is zijn er olifantenpaadjes. Dat is een bekende uitdrukking onder Nederlandse landschapsarchitecten, waarmee ze aangeven dat gebruikers van de openbare ruimte vaak hun eigen fiets- en wandelpaden creëren. Overal duiken tegenwoordig deze afsnij-routes op. Vooral in de buurt van treinstations, bushaltes en kantoorruimtes. Een vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid die je overal ter wereld in steden terug ziet.

Fysieke olifantenpaadjes
De naam van de onofficiële route die zo ontstaat, is ontleend aan het gedrag van olifanten. Deze kuddedieren volgen hun instinct, en gaan in hun eigen habitat recht op hun doel af. Het maakt niet uit of dat nu de savanne of het tropisch regenwoud is. Steeds neemt dit zoogdier de kortste route naar zijn bestemming, en laat onderweg de aangelegde wegen links liggen.

Natuurlijk kun je dergelijke afstekertjes verbieden, want voor dat je het weet ligt je stad er vol mee. Dat deed de gemeente Leusden. Ze lieten onder andere een greppel dwars over een olifantenpaadje graven, en wierpen een zanddijk op als barricade. Maar inwoners kozen toch voor de kortste route. Ze stapten gewoon van hun fiets, wandelden door de greppel, klommen over de dijk en glipten langs het verbodsbord. In Finse steden pakken ze het slimmer aan. Daar kijkt men hoe bezoekers van bijvoorbeeld stadsparken, ’s winters hun sporen achterlaten in de vers gevallen sneeuw. Van die input maakt men dankbaar gebruik voor het ontwerp van nieuwe looppaden.

Olifantenpaadjes binnen organisaties
Ook binnen organisaties bestaan dergelijke paadjes. Vaak leiden ze een sluimerend bestaan in de hoofden van werknemers, of worden ze op kleine schaal toegepast. Er zijn verschillende strategieën om daarmee om te gaan. Je kunt ze natuurlijk gewoon verbieden, zoals het gemeentebestuur in Leusden deed. Een andere aanpak is om ze oogluikend toe te staan. Maar je kunt ze ook tot leven wekken, en een breed draagvlak voor ze creëren.

Die laatste strategie past nota bene onze eigen belastingdienst toe. In 2012 wordt het ‘project Olifantenpaadjes’ door de fiscus in het leven geroepen. Samen met de beroepsorganisatie van accountants wordt kritisch gekeken naar onnodige wet- en regelgeving. Niet alleen regels handhaven, maar ook bijstellen en afschaffen is het devies. In navolging van het instinct van de olifant, is men steeds meer op zoek naar de kortste weg tussen A en B.

Ook bij commerciële organisaties is men naarstig op zoek naar kortere wegen. Daarbij doet men steeds vaker een beroep op de werkvloer. Want vier van de vijf ideeën ontstaan immers op die afdeling. En daar zitten soms erg goede afsnijd-weggetjes tussen!

Voorbeelden
Enige tijd geleden is het crisis bij koekjesbakkerij Veldt in Veenendaal. Daarom besluit de directie het roer om te gooien. Voortaan wordt het personeel nauw betrokken bij de verbetering van het productieproces. Na negen maanden hard werken, weet men het tij te keren. Er worden in die periode diverse korte routes gevonden, waardoor de productiviteit met 25% toeneemt.
Een Amerikaanse schadeverzekeraar deed onlangs een groot beroep op de inventiviteit van het personeel. Met het nodige resultaat. Voorheen duurde de afwikkeling van een schadegeval gemiddeld twee maanden. Een groot deel van de tijd werd in beslag genomen door de administratieve rompslomp en regelgeving op het hoofdkantoor. Tegenwoordig kiest men voor de kortste route. Direct na de melding van een ongeluk wordt iemand op pad gestuurd. Ter plekke wordt de schade getaxeerd en afgewikkeld. Vervolgens wordt het schadebedrag aan de klant uitbetaald. Hierdoor heeft de schadeverzekeraar tegenwoordig veel minder kosten en een groeiend aantal tevreden klanten.

Zolang er gras is zullen olifantenpaadjes blijven bestaan. Dat geldt niet alleen voor de openbare ruimte, maar zeker ook binnen organisaties. De vraag is alleen hoe we ze effectief kunnen toepassen binnen ons bedrijf. Het antwoord daarop is niet altijd even makkelijk. Maar wie goed naar zijn personeel luistert, heeft snel door dat er veel wegen naar Rome leiden!