Goede samenwerking is er niet vanzelf in je team.

Hoe win je een Olympische medaille? Projectteams zijn van tijdelijke aard. Het is daarom belangrijk dat de mensen in een projectteam snel goed met elkaar gaan samenwerken om de klus te kunnen klaren. Die goede samenwerking komt echter niet zomaar vanzelf tot stand. Wat kan de teamleider daaraan doen? Om te beginnen is het goed als de teamleider inzicht heeft in de processen die spelen bij groepsvorming. Dit inzicht kan hij of zij gebruiken bij projectvergaderingen en workshops.

Combineer Belbin en Tuckman

Om succesvol een klus te kunnen klaren moeten mensen als team samenwerken. Ieder mens heeft talenten om bepaalde delen van die klus gemakkelijk te kunnen doen. In de sportwereld zijn er voorbeelden te over; een voetbalteam heeft een keeper, verdedigers, middenvelders en aanvallers nodig.

Meredith Belbin heeft onderzocht wat teams succesvol maakt en aangetoond dat die teams divers zijn samengesteld uit mensen met verschillende talenten. Daarnaast leert Belbin dat bij ieders sterke punten ook ‘aanvaardbare zwakheden’ horen. Bruce Tuckman heeft aangetoond dat een team bij het uitvoeren van een project door een aantal ontwikkelingsfasen zal gaan. Hij noemde die fasen forming, storming, norming en performing. Bij forming wordt het team gevormd en staan de neuzen nog in alle richtingen. Tijdens storming beginnen de neuzen zich te richten. Bij norming staan de neuzen in dezelfde richting, gedrag en werkwijze zijn dan afgestemd. Bij performing kan het team vervolgens prestaties gaan leveren.

Een mens heeft de neiging makkelijker samen te werken met gelijkgestemden. Dat is volgens Belbin een valkuil, want volgens hem is een goed team juist samengesteld uit mensen met verschillende talenten. Tuckman sluit daar dan mooi op aan, want als het team uit mensen met verschillende talenten is samengesteld dan is er inderdaad een storming fase noodzakelijk om iedereen op een lijn te krijgen voordat men aan het leveren van prestaties kan beginnen. We streven dus bewust naar tegenstrijdige talenten en accepteren een –misschien lastige- storming fase om de kans op succes te vergroten.

Wat kunnen we met dit inzicht?

Ieder mens wil voor zijn talenten gerespecteerd en gewaardeerd worden. Maar het is soms moeilijk respect en waardering op te brengen voor andere mensen met andere talenten omdat die het heel anders aanpakken dan je het zelf zou doen. Het vereist dus enige wijsheid om respect en waardering op te brengen voor de vreemde aanpak van anderen. Als we weten dat we voor een succesvolle klus ieders diverse talent maximaal moeten benutten en dat we zelf gerespecteerd willen worden voor onze eigen talenten, dan moeten we ook respect op kunnen brengen voor andermans talenten. In het begin zal het team dus open moeten staan voor discussies en hiermee bewust een storming fase inbouwen.

Toepassen

De teamleider kan de inzichten van Belbin en Tuckman delen met de teamleden. Als men elkaars sterke punten kent, kan het team die beter inzetten. Als men ook elkaars zwakheden kent dan kunnen die worden gecompenseerd door de sterke punten van andere teamleden.

Marc Lammers werkte met zijn Olympische dameshockeyteam bewust aan het verder ontwikkelen van ieders talent. Daarbij kende iedereen de talenten van elkaar waardoor de gouden medaille werd gewonnen.

Jan van Diepen
Van Diepen Consultancy