Tweedehands kennis regeert de wereld

De wereld verandert sneller dan ooit. Inmiddels is de verandersnelheid hoger dan onze leersnelheid. Wat je vandaag leert is morgen alweer achterhaald. Een wereld of organisatie besturen op basis van tweedehands kennis hapert daarom aan alle kanten.

De wereld van vandaag wordt geregeerd door tweedehands kennis

Niet zelf nadenken maar tweedehands kennis gebruiken door klakkeloos instructies te volgen leidt tot excessen. Met tweedehands kennis wordt kennis bedoeld die gebaseerd is op het overdragen van trucjes en instructies zonder, door eigen ervaring tot die kennis te komen. Een extreem voorbeeld waar dat toe leidt staat beschreven is het verhaal over een gezin met een schuld van 6000 euro waar 49 instanties over de vloer kwamen. Kostenplaatje om het probleem op te lossen bedroeg 300.000 euro.

Een uitwas van het gebruik van tweedehands kennis: niet zelf nadenken maar klakkeloos instructies volgen

Henry Ford maakte tweedehands kennis populair

Tweedehands kennis werd populair toen Henry Ford met een lopende band succesvol de T- Ford produceerde. Een paar slimme mensen bedachten hoe je een auto in elkaar zet. Vervolgens werd het in elkaar zetten van de auto tot een set van instructies vertaald en verdeeld over, de aan de lopende band staande monteurs. Zo'n set instructies is tweedehands kennis. Waarom een moer met bv 10 Nm moet worden aangedraaid of waarom een rem met x mm speling moeten worden afgesteld weet de monteur niet.

Een snel veranderende wereld kun je niet besturen d.m.v. instructies

Deze werkwijze is inmiddels vanwege zijn efficiëntie doorgevoerd in de politiek, zorg, verzekeringen, banken, etc. Als de wereld niet zou veranderen en alle mensen zouden gelijk zijn, dan zou dat prima werken. De werkelijkheid van vandaag is anders. De wereld veranderd sneller dan ooit en de diversiteit onder mensen neemt toe.

Inmiddels is de verandersnelheid hoger dan onze leersnelheid. Wat je vandaag leert is morgen alweer achterhaald. Een organisatie besturen op basis van tweedehands kennis hapert daarom aan alle kanten.

Tweedehands kennis leidt tot burn-outs

Een gevolg hiervan is dat het aantal burn-outs explosief toeneemt. Steeds meer mensen raken bevangen door angst. Ze proberen met verouderde tweedehands kennis hun hoofd boven water te houden.

Dit kost steeds meer energie en ze raken op een gegeven moment bevangen door angst. Ze durven niet d.m.v. experimenteren op zoek te gaan naar oplossingen. Ze blijven "veilig" zitten waar ze zitten en leveren weerstand tegen de veranderingen. Organisaties lopen hierdoor compleet vast en glijden langzaam af naar de afgrond.

Tweedehands kennis op het gebied van persoonlijke ontwikkeling kan gevaarlijk zijn

Een nieuw terrein waar tweedehands kennis veel wordt toegepast is persoonlijke ontwikkeling. Dienend leiderschap-, sales-, zelfsturende teams-, scrum- en persoonlijk leiderschap trainingen zijn bekende voorbeelden daarvan. Het idee heerst dat je medewerkers en leidinggevenden in een relatieve korte tijd deze vaardigheden bij kunt brengen. Wat vergeten wordt is dat deze persoonlijkheidsvaardigheden dienen te worden ondersteunt door een bepaalde mate van bewustzijnsontwikkeling.
Bewustzijnsontwikkeling ontstaat door eigen ervaringen, experimenteren, reflecties, transformaties en niet door bewusteloze vaardigheden op gedragsniveau aan te leren. Want dan blijft het een trucje. Gedrag wordt pas authentiek als het gekoppeld wordt aan bewustzijn.

Mensen hebben de gave om te voelen wanneer iemand "echt" of kunstmatig gedrag vertoont.

Voorbeeld: verkooptrainingen op basis van tweedehands kennis
Verkooptrainingen leveren over het algemeen niet het gewenst resultaat op. Verkopers leren d.m.v. trainingen hoe ze een verkoopgesprek moeten voeren volgens een bepaalde structuur. Dit levert niet veel extra omzet op. Het kan zelfs de prestaties verlagen. Voor een klant voelt een script verkoper kunstmatig aan. Zelf heb ik tien jaar inkoop gedaan bij een machinefabriek. Het verbaast me tot op de dag van vandaag hoe doorzichtig die verkoop gesprekken worden gevoerd. Als ik nee zei op een aanbod gingen ze over naar fase 2. Zei ik nog een keer nee dan gingen ze naar fase 3. Als inkoper heb je snel door dat je met een verkoper van doen hebt die werkt op basis van een script en dus tweedehands kennis.

Oprechte interesse is geen trucje maar een staat van bewustzijn. Bewusteloze kennis is geen wijsheid.

Pas als een verkoper oprecht interesse heeft in wat doe en wat ik nodig heb ontstaat er een gesprek. Dan ontstaat er een dialoog en vertrouwen. Verkopers die dat niveau bereiken laten hun tweedehandskennis los en maken zich het verkopen eigen op basis van eerstehands kennis. Ze denken niet met de klant mee, omdat het script dat voorschrijft maar omdat ze een klant oprecht willen helpen.

Voorbeeld: het trucje van kunstmatige kwetsbaarheid
Een van de belangrijkste verkoop-vaardigheden is omgaan met afwijzing. Angst voor afwijzing kun je alleen vanuit eerstehands kennis overwinnen. Tweedehands kennis versterkt juist de angst voor afwijzing. Door te voelen wat "afwijzing" je te vertellen heeft en door die pijn heen te gaan, overwin je die angst. Eenmaal die angst overwonnen wordt verkopen "spelen". Dat leer je niet in scripts, ook niet door je "kunstmatig" kwetsbaar op te stellen wat nu zo in de mode is.

Zoals Cruijff het ooit citeerde; je gaat het pas zien als je het door hebt.

Voorbeeld: EUWIN en de kracht van eerstehands kennis
Het vergaren van eerstehands kennis is door EUWIN (The European Workplace Innovation Network) als uitgangspunt genomen. Deze aanpak wint snel terrein vanwege het succes bij organisatieveranderingen. EUWIN gaat er van uit dat waar de problemen ontstaan ze ook dienen te worden opgelost. Geen consultant, coach of trainer die vertelt hoe het probleem dient te worden opgelost.
De medewerkers zelf dienen hun problemen te identificeren, zelf de oplossingen bedenken en zelf die oplossingen implementeren. Op deze wijze vergaren medewerkers eerstehands kennis, leren ze hoe hun omgeving werkt en hoe ze daar het beste op kunnen inspelen. Ze leren geen trucjes en (bewusteloze) vaardigheden. Ze leren zichzelf "bewuste" vaardigheden aan om hun problemen op te lossen. Het resultaat is dat de "magie" binnen de organisatie weer terugkeert. Het succes van EUWIN toont de kracht van eerstehands kennis aan.

Tweedehands kennis heeft zijn tijd gediend en mag nu in de vitrine kast als relikwie!